Ένα πλήρες check up (προσυμπτωματικός έλεγχος) πρέπει να ξεκινά με μία πλήρη κλινική εξέταση που θα περιλαμβάνει μέτρηση του βάρους, έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, οφθαλμοσκόπηση, έλεγχο της καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας κ.ά. και θα ολοκληρώνεται με μία σειρά εργαστηριακών και παρακλινικών εξετάσεων. Οι εξετάσεις αυτές διαφοροποιούνται και εξειδικεύονται, ανάλογα με την ηλικία και το φύλο.
Ο προσυμπτωματικός αυτός έλεγχος, όπως φανερώνει η ονομασία του, έχει σκοπό την έγκαιρη διάγνωση προτού εμφανιστούν συμπτώματα. Επεκτείνεται, όμως και σε περιπτώσεις που υπάρχουν κάποια αρχικά συμπτώματα και απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση.
Έτσι, σύμφωνα με τις οδηγίες του αρμοδίου γιατρού, πρέπει να γίνουν και άλλες εξετάσεις, οι οποίες θα αποκλείσουν την ύπαρξη αρρώστιας ή θα την εντοπίσουν σε πρώιμο στάδιο. Γι' αυτό, ίσως χρειαστεί να γίνει έλεγχος των περιφερικών αγγείων, αξονική τομογραφία κλπ.
Το check up θα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά κάθε 2 χρόνια, μέχρι την ηλικία των 40 ετών, με εξαίρεση τον έλεγχο της στοματικής υγείας, που θα πρέπει να γίνεται συχνότερα. Μετά την ηλικία των 40 ετών, θα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, εκτός φυσικά αν ο προσωπικός μας γιατρός κρίνει ότι χρειάζεται ακόμη συχνότερα. Είναι αφελές να ενδιαφερόμαστε για την υγεία του αυτοκινήτου μας και να πηγαίνουμε για το τακτικό σέρβις και να αδιαφορούμε για την προσωπική μας υγεία.
Κατά κανόνα είναι αποτελεσματικό, αλλά αυτό δεν αρκεί. Μάλιστα, θα μπορούσε να αποβεί και επικίνδυνο, με την έννοια ότι μας καθησυχάζει: «Είμαι καλά, αφού το έδειξε και το check up»... Και έτσι να επιστρέφουμε στον ανθυγιεινό τρόπο ζωής, δηλαδή, να συνεχίζουμε να καπνίζουμε, να πίνουμε και να τρώμε πολύ και ανεξέλεγκτα. Το check up είναι βέβαια χρήσιμος και αποτελεσματικός τρόπος για την έγκαιρη διάγνωση μιας αρρώστιας, αλλά περισσότερο αποτελεσματικό μέτρο είναι η τροποποίηση της συμπεριφοράς μας.
Ποιες εξετάσεις περιλαμβάνει συνήθως το check up.
ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
- Aκτινογραφία θώρακος (φας και προφίλ).
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα και τεστ κοπώσεως.
- Αιματολογικές εξετάσεις (γενική αίματος, μέτρηση αιμοσφαιρίνης, μέτρηση αιμοπεταλίων, έλεγχο πηκτικότητας κ.ά.).
- Βιοχημικές εξετάσεις (μέτρηση ουρίας και σακχάρου αίματος, χοληστερίνης, τριγλυκεριδίων κ.ά.).
- Γενική ούρων και σε ορισμένες περιπτώσεις και κοπράνων.
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
- Παπ- τεστ (καρκίνος τραχήλου)
- Μαστογραφία, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση (καρκίνος μαστού)
- Μέτρηση οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση)
Πού μπορείτε να κάνετε τις εξετάσεις
Στην Ελλάδα, το check-up δεν έχει υιοθετηθεί ως μία διαδικασία ρουτίνας σε εθνικό επίπεδο, κυρίως για οικονομικούς λόγους. Έτσι, λοιπόν, τα ασφαλιστικά ταμεία -με εξαίρεση ορισμένα «ευγενή»- δεν καλύπτουν τη δαπάνη για ένα πλήρες check up, ούτε άλλωστε διαθέτουν οργανωμένα κέντρα προληπτικού ελέγχου.
Βέβαια, συνήθως, γίνεται άτυπα στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων, σε κέντρα υγείας ή στα πολυϊατρεία του ΙΚΑ ή από γιατρούς ταμείων. Επίσης, μπορεί να γίνει στα διάφορα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, τα οποία διαθέτουν τμήματα για τη διενέργεια check up. To ίδιο ισχύει και για τις μεγάλες ιδιωτικές κλινικές. Η δαπάνη, όμως, ενός απλού check up δεν αναγνωρίζεται από τα περισσότερα ταμεία, ενώ πολλές ιδιωτικές ασφαλιστικές, το έχουν συμπεριλάβει στα προγράμματά τους.
Ο «χιλιοειπωμένος» δεκάλογος
1. Σταματήστε το κάπνισμα τώρα ή περιορίστε το. Συνδυάστε το μόνο με όσο μπορείτε λιγότερες στιγμές (π.χ. με το βραδινό φαγητό).
2. Μην πίνετε πυκνά αλκοολούχα ποτά. Πίνετε με μέτρο και κατά προτίμηση όχι περισσότερο από 4 ποτήρια κρασί ή δύο μεγάλα ποτήρια μπύρας.
3. Περιορίστε το κρέας και προτιμήστε το ψάρι. Περιορίστε επίσης το βούτυρο και τις λιπαρές τροφές.
4. Τρώτε με μέτρο και σε τακτικές ώρες. Μην παραφορτώνετε το στομάχι σας και στη συνέχεια το αφήνετε για πολλές ώρες άδειο.
5. Τρώτε άφθονα φρούτα και λαχανικά. Περιέχουν άφθονες βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες.
6. Διατηρήστε το σωματικό σας βάρος σταθερό. Χονδρικά, το βάρος σας δεν πρέπει να υπερβαίνει το... ύψος σας. Π.χ. ένας άνδρας ύψους 1.75 θα πρέπει να ζυγίζει περίπου 75 κιλά.
7. Πίνετε άφθονο φρέσκο γάλα. Διαφορετικά, τρώτε γιαούρτι ή άπαχο τυρί.
8. Αποφεύγετε τη ζάχαρη και το αλάτι.
9. Ασκηθείτε όσο μπορείτε περισσότερο. Η άσκηση 2-3 φορές την εβδομάδα είναι το καλύτερο ελιξίριο νεότητας.
10. Να επισκέπτεστε τον γιατρό και τον οδοντογιατρό σας, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο.
