Τι είναι:
Ο καρκίνος των νεφρών χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη αύξηση μη φυσιολογικών κυττάρων στους νεφρούς ή στον άμεσα περιβάλλοντα ιστό. Περίπου 90% των καρκίνων του νεφρού αναφέρονται ως νεφροκυττατικός καρκίνος (RCC), γνωστός και ως αδενοκαρκίνωμα νεφρού.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
· Αίμα στα ούρα ή μη φυσιολογικό χρώμα ούρων. Αυτό είναι συνήθως το πρώτο αναγνωρίσιμο σύμπτωμα του καρκίνου των νεφρών.
· Πόνο στην πλάτη, τα πλευρά ή την κοιλιά (ορισμένες φορές προκαλείται από θρόμβους αίματος στους ουρητήρες ή στην ουροδόχο κύστη).
· Πυρετός που επιμένει.
· Απώλεια βάρους.
· Οίδημα στις ποδοκνημικές αρθρώσεις (αστραγάλους) ή στα κάτω άκρα (λόγω μειωμένης ικανότητας του σώματος να απαλλαγεί από την περίσσεια υγρών).
Πόσο συχνός
Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, το 2002 καταγράφηκαν περίπου 208.480 (1,9% του παγκόσμιου συνόλου) περιστατικά καρκίνου των νεφρών σε όλο τον κόσμο, τα οποία οδήγησαν σε 101.895 θανάτους. Περίπου 62% των περιστατικών καρκίνου των νεφρών παρατηρήθηκαν στον ανδρικό πληθυσμό. Η επίπτωση της νόσου αναμένεται να αυξηθεί κι άλλο, καθώς ο αριθμός των καρκινοπαθών γενικά παρουσιάζει αύξηση κατά 50%, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας.
Τα αίτια
Τα αίτια του καρκίνου των νεφρών είναι ακόμα άγνωστα, αλλά έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχουν κάποιοι παράγοντες κινδύνου που μπορεί να παίζουν ρόλο στην ανάπτυξή του. Οι παράγοντες αυτοί είναι οι εξής:
· Ο καρκίνος των νεφρών είναι πιο συχνός στους καπνιστές από ό,τι στους μη καπνιστές. Σήμερα υπάρχουν επαρκή στοιχεία που δείχνουν ότι το κάπνισμα είναι παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου.
· Η σχέση μεταξύ καρκίνου των νεφρών και διατροφής δεν έχει ακόμη αποδειχθεί, αλλά ορισμένες ερευνητικές ενδείξεις δείχνουν ότι η υπερβολική κατανάλωση κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων, λίπους ή πρωτεϊνών μπορεί να παίζει ρόλο. Ωστόσο, η παχυσαρκία είναι ένας εξακριβωμένος παράγοντας κινδύνου (κυρίως στις γυναίκες) και περίπου 25% των περιστατικών αποδίδεται σε υπερβολικό σωματικό βάρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
· Η έκθεση σε ορισμένα βιομηχανικά υλικά, όπως το κάδμιο, ο αμίαντος και ο μόλυβδος, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο καρκίνου των νεφρών.
· Οι πάσχοντες από διαβήτη, χρόνια νεφρική νόσο (και οι υποβαλλόμενοι σε αιμοκάθαρση) ή υπέρταση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των νεφρών.
· Το 25-45% των ατόμων που πάσχουν από τη σπάνια κληρονομική κατάσταση του συνδρόμου von Hippel-Lindau (μία νόσο που πλήττει περίπου 1 στα 36.000 άτομα και οδηγεί σε ανάπτυξη όγκου ή κύστης σε όλο το σώμα) θα προσβληθούν από τη νόσο.
Αντιμετώπιση
Οι θεραπευτικές επιλογές για τους ασθενείς με καρκίνο των νεφρών ήταν μέχρι σήμερα αρκετά περιορισμένες. Η χειρουργική αφαίρεση τμήματος ή ολόκληρου του νεφρού αποτελεί τον κύριο τρόπο αντιμετώπισης, αλλά είναι πραγματικά επιτυχής μόνο σε πρώιμο στάδιο της νόσου. Δυστυχώς, λόγω του ότι ο καρκίνος των νεφρών είναι συχνά ασυμπτωματικός, στην πλειονότητα των περιπτώσεων η διάγνωση γίνεται σε προχωρημένα στάδια της νόσου.
Στην περίπτωση αυτή, η αντιμετώπιση έχει ως στόχο κυρίως τον έλεγχο του καρκίνου και τη βελτίωση των συμπτωμάτων του, με τη χορήγηση ιντερφερόνης. Το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης για άτομα με καρκίνο που περιορίζεται μόνο στους νεφρούς είναι περίπου 60–75%. Να σημειωθεί ότι ο νεφροκυττατικός καρκίνος είναι ένας από τους λίγους καρκίνους που μπορεί να υποχωρήσουν και χωρίς θεραπευτική παρέμβαση, αλλά αυτό συμβαίνει πολύ σπάνια και η μακροχρόνια επιβίωση δεν είναι σίγουρη.
Νέα φάρμακα
Πρόσφατα πήραν έγκριση νέοι βιολογικοί παράγοντες με θετικά αποτελέσματα στην έκβαση της νόσου. Η αρμόδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τη χρήση της ουσίας μπεβασιζουμάμπη (Avastin) στη θεραπεία ασθενών με προχωρημένο-μεταστατικό καρκίνο των νεφρών. Σημειώνεται ότι η μπεβασιζουμάμπη είναι η πρώτη θεραπεία που αναστέλλει την αγγειογένεση – την ανάπτυξη ενός δικτύου αγγείων αίματος, που παρέχουν τροφή και οξυγόνο στους καρκινικούς ιστούς.
Η προσθήκη της μπεβασιζουμάμπης στην «κλασική» θεραπεία με ιντερφερόνη, φαίνεται ότι προσφέρει μία αποτελεσματική και με ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας λύση στην αντιμετώπιση του καρκίνου των νεφρών.
