Η ζωή και το έργο της κ. Μαρίας Σάτρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το πάθος της για την επιστήμη και την αφοσίωσή της στον άνθρωπο. Από νεαρή ηλικία, έδειξε έντονο ενδιαφέρον για τη Μοριακή Γενετική, έναν τομέα που τότε φάνταζε ως η αιχμή της επιστήμης, γεμάτος υποσχέσεις για το μέλλον.
Η κ. Σάτρα θυμάται πως, ήδη από τα σχολικά της χρόνια, μαγευόταν από τον τρόπο που το DNA καθορίζει τη ζωή μας. «Η πρώτη φορά που άκουσα για το DNA ήταν σαν να ανακάλυψα έναν μαγικό κόσμο που κρύβει απαντήσεις σε τόσα ερωτήματα», λέει χαρακτηριστικά.
«Οραματίζομαι έναν κόσμο όπου η γενετική ανάλυση θα είναι βασικό εργαλείο στην ιατρική, συμβάλλοντας στη δημιουργία θεραπειών προσαρμοσμένων στις μοναδικές ιδιαιτερότητες κάθε ατόμου»
Η απόφαση να αφιερωθεί στη Μοριακή Γενετική εδραιώθηκε κατά τη διάρκεια των σπουδών της, όταν αντιλήφθηκε πόσο σημαντική είναι η σύνδεση της επιστήμης με την ανθρώπινη ζωή. Αυτή η επιθυμία της να γεφυρώσει τη γνώση με την προσφορά προς τον άνθρωπο την οδήγησε στη Γενετική Συμβουλευτική.
«Η Γενετική Συμβουλευτική δεν αφορά μόνο τα γονίδια, αλλά και τις ιστορίες των ανθρώπων που έρχονται με αγωνία να καταλάβουν κάτι τόσο περίπλοκο, όπως είναι η κληρονομικότητα», σημειώνει. Η κ. Σάτρα βλέπει κάθε περίπτωση ως μοναδική, ένα ταξίδι που της επιτρέπει να προσφέρει κατανόηση και καθοδήγηση.
«Η επιστήμη μας δίνει τα εργαλεία, αλλά το πώς τα χρησιμοποιούμε για να βελτιώσουμε τη ζωή των ανθρώπων είναι αυτό που έχει σημασία»
«Η επιστήμη από μόνη της δεν αρκεί, χρειάζεται ανθρωπιά για να γίνει πραγματικά χρήσιμη», λέει, αποτυπώνοντας την ουσία της προσέγγισής της. Στο ρόλο της ως καθηγήτρια Μοριακής Γενετικής, η κ. Σάτρα βλέπει μια ακόμη ευκαιρία να αφήσει το στίγμα της.
«Το μεγαλύτερο προνόμιο μου είναι να εμπνέω τους φοιτητές μου», λέει. Για την ίδια, η διδασκαλία δεν περιορίζεται στη μεταφορά γνώσεων. «Προσπαθώ να τους καλλιεργώ την κριτική σκέψη και την επιστημονική δεοντολογία, να τους δείχνω ότι η επιστήμη είναι κάτι περισσότερο από θεωρίες. Είναι ευθύνη απέναντι στην κοινωνία», αναφέρει.
Στόχος της είναι να προετοιμάσει τους επόμενους επιστήμονες που θα φέρουν καινοτομία και πρόοδο στην υγεία. Η κ. Σάτρα παρατηρεί ότι στην Ελλάδα, η Γενετική Συμβουλευτική δεν είναι ακόμη τόσο κατανοητή όσο σε άλλες χώρες. Ωστόσο, βλέπει σημαντικά βήματα προόδου.
«Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν τη σημασία της πρόληψης και της πρώιμης διάγνωσης», σημειώνει, ενώ τονίζει πως η ενημέρωση είναι καθοριστικής σημασίας. Συγκρίνοντας την Ελλάδα με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, αναφέρει ότι βρισκόμαστε σε στάδιο ανάπτυξης. «Σε χώρες όπως η Βρετανία ή η Γερμανία, η Γενετική Συμβουλευτική είναι ευρέως διαδεδομένη. Θέλω να πιστεύω ότι σύντομα θα φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο και στην Ελλάδα», υπογραμμίζει.
Αναφορικά με την προληπτική συμβουλευτική πριν από την τεκνοποίηση, η κ. Σάτρα υποστηρίζει ότι, παρόλο που δεν θα πρέπει να είναι υποχρεωτική, θα μπορούσε να προσφέρει σημαντικά οφέλη.
«Η Γενετική Συμβουλευτική δίνει στα ζευγάρια τη δυνατότητα να λάβουν ενημερωμένες αποφάσεις για τη δημιουργία της οικογένειάς τους. Δεν είναι μια διαδικασία που περιορίζεται στην πρόβλεψη κινδύνων· είναι μια μορφή ενδυνάμωσης», τονίζει. Η συμβολή της Γενετικής Συμβουλευτικής, σύμφωνα με την ίδια, επεκτείνεται σε πολλούς τομείς της ιατρικής.
Από την ογκολογία, όπου βοηθά στον εντοπισμό κληρονομικών μορφών καρκίνου, μέχρι την παιδιατρική και την καρδιολογία, οι εφαρμογές της είναι ποικίλες και βαθιά ουσιαστικές. «Η επιστήμη μας δίνει τα εργαλεία, αλλά το πώς τα χρησιμοποιούμε για να βελτιώσουμε τη ζωή των ανθρώπων είναι αυτό που έχει σημασία», λέει χαρακτηριστικά.
Όταν ρωτήθηκε για το όραμά της για το μέλλον της Μοριακής Γενετικής, η Βιολόγος απάντησε με πάθος: «Οραματίζομαι έναν κόσμο όπου η γενετική ανάλυση θα είναι βασικό εργαλείο στην ιατρική, συμβάλλοντας στη δημιουργία θεραπειών προσαρμοσμένων στις μοναδικές ιδιαιτερότητες κάθε ατόμου».
Πιστεύει ακράδαντα στην αξία της εξατομικευμένης ιατρικής και στη δύναμη της Μοριακής Γενετικής να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στην επιστήμη και την κοινωνία. Το μήνυμα που θέλει να αφήσει μέσα από το έργο της είναι ξεκάθαρο: «Η γνώση είναι δύναμη, αλλά πρέπει να συνοδεύεται από ανθρωπιά», λέει.
Για τη κ. Σάτρα, η επιστήμη δεν είναι απλώς ένας τρόπος να απαντάς σε ερωτήματα, είναι ένας τρόπος να αγγίζεις ζωές και να κάνεις τον κόσμο καλύτερο. Αυτό το μότο συνοδεύει κάθε πτυχή της ζωής της: «Ό,τι κι αν κάνεις, κάν’ το με αγάπη και όλη σου την καρδιά».
Η πίστη της στη δύναμη της προσπάθειας και της επιμονής είναι ο φάρος που την καθοδηγεί, εμπνέοντας τους φοιτητές, τους συναδέλφους της και όσους έρχονται σε επαφή μαζί της.
