Η κλίση του Γρηγόρη Τσιώτου προς τις θετικές επιστήμες είχε φανεί από νωρίς. Στην 3η Λυκείου, όμως, συνειδητοποίησε ότι η επιστημονική εργασία δεν θα είχε κανένα νόημα για εκείνον αν δεν κυριαρχούσε στην καθημερινότητά του η άμεση και συνεχής επαφή με ανθρώπους που οι γνώσεις του θα έκαναν τη διαφορά στη ζωή τους. Το λειτούργημα του Ιπποκράτη ήταν το ιδανικό για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.
Η ειδικότητα που τον κέρδισε ήταν αυτή του Χειρουργού του πεπτικού συστήματος. Ορίζει την Χειρουργική ως «την επέμβαση στην ανατομία, για να βελτιωθεί η λειτουργία του οργανισμού». Η αλληλεπίδραση ανατομίας - φυσιολογίας του δημιουργούσε ανέκαθεν τεράστιο ενδιαφέρον.
Σταθμό στη ζωή του αποτέλεσε η Mayo Clinic, το κορυφαίο ιατρικό κέντρο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και παγκόσμιο κέντρο αναφοράς. Η Mayo Clinic δέχεται πληθώρα περιστατικών που θεωρούνται εξαιρετικά σπάνια και δύσκολα για τα άλλα νοσοκομεία. Έτσι, οι Χειρουργοί της εκπαιδεύονται να αντιμετωπίζουν με μεγάλη συχνότητα και επιτυχία περιστατικά αυξημένης δυσκολίας. Περιστατικά, τα οποία άλλοι μπορεί να μην συναντήσουν ποτέ, γίνονται «συνηθισμένα» για εκείνους.
Προσθέτει ότι «Η αλληλεπίδραση κορυφώνεται στο πεπτικό σύστημα, διότι εκεί συνυπάρχουν η κυκλοφορία του αίματος, ορμονικοί - βιοχημικοί μηχανισμοί, νευρικές συσχετίσεις, ογκολογία και ανατομικές βλάβες. Συνύπαρξη τόσων πολλών σύνθετων μηχανισμών δεν βρίσκεται σε κανέναν άλλο τομέα της χειρουργικής. Το πεπτικό είναι ανεξάντλητο».
Σταθμό στη ζωή του αποτέλεσε η Mayo Clinic, το κορυφαίο ιατρικό κέντρο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και παγκόσμιο κέντρο αναφοράς. Η Mayo Clinic δέχεται πληθώρα περιστατικών που θεωρούνται εξαιρετικά σπάνια και δύσκολα για τα άλλα νοσοκομεία. Έτσι, οι Χειρουργοί της εκπαιδεύονται να αντιμετωπίζουν με μεγάλη συχνότητα και επιτυχία περιστατικά αυξημένης δυσκολίας.
Περιστατικά, τα οποία άλλοι μπορεί να μην συναντήσουν ποτέ, γίνονται «συνηθισμένα» για εκείνους. Ο Γρηγόρης Τσιώτος αποκόμισε πολύτιμη εμπειρία στη διαγνωστική ακρίβεια, την αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια της εγχείρησης και την εξατομίκευση. Η πείρα αυτή τον οδήγησε σε αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Πρώτιστο μέλημά του σήμερα είναι να προσφέρει στους Έλληνες ασθενείς του την ίδια αξιολόγηση, γνωμοδότηση και χειρουργική θεραπεία με εκείνες που θα λάμβαναν στην περίφημη κλινική της Αμερικής.
Είναι ένας από τους ελάχιστους Χειρουργούς, αν όχι ο μοναδικός στην Ελλάδα, που αντιμετωπίζει περιστατικά καρκίνου του παγκρέατος, τα οποία άλλοι δεν αναλαμβάνουν καν.
Δεν παραλείπει να επισημάνει ότι οφείλει τα μέγιστα σε όλους τους δασκάλους του στην Mayo Clinic: «Ο David Nagorney είχε οξύτατη αναλυτική σκέψη και με έμαθε να εντοπίζω με ακρίβεια τον πυρήνα ενός κλινικού προβλήματος. Ο Mike Farnell ήταν τεχνικά άριστος Χειρουργός και με δίδαξε την χειρουργική του παγκρέατος.
Εκείνος με την μεγαλύτερη επίδραση επάνω μου ήταν ο Mike Sarr, διεθνώς γνωστός ακαδημαϊκός Χειρουργός. Μαζί του συνέγραψα όλες τις δημοσιεύσεις της Mayo Clinic σχετικά με τις νόσους του παγκρέατος μεταξύ 1993 και 2004. Ήταν ο άνθρωπος που με ενέπνευσε να ασχοληθώ με το πάγκρεας στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Με όλους τους παραπάνω διατηρώ στενή τηλεφωνική επικοινωνία και τους συναντώ δύο φορές κάθε χρόνο στην Αμερική».
Επιστρέφοντας στη χώρα του, την Ελλάδα, ο Γρηγόρης Τσιώτος γνώρισε την καταξίωση. Είναι ένας από τους ελάχιστους Χειρουργούς, αν όχι ο μοναδικός στην Ελλάδα, που αντιμετωπίζει περιστατικά καρκίνου του παγκρέατος, τα οποία άλλοι δεν αναλαμβάνουν καν. Το 2012 ξεκίνησε να αφαιρεί όγκους παγκρέατος που χαρακτηρίζονται ανεγχείρητοι, επειδή διηθούν σημαντικότατες φλέβες γύρω από το πάγκρεας.
Η χειρουργική ομάδα του Γρηγόρη Τσιώτου αποτελείται από ειδήμονες που δεν έχουν απλώς αποκτήσει ειδικότητα στις Ηνωμένες Πολιτείας, αλλά έχουν εργαστεί εκεί.
Το πρόβλημα λύνεται, αν μαζί με τον όγκο αφαιρεθούν και οι εμπλεκόμενες φλέβες και αποκατασταθούν με μόσχευμα. Με αυτόν τον τρόπο το ανεγχείρητο γίνεται εγχειρήσιμο. Πρόκειται για το πλέον προχωρημένο στάδιο της χειρουργικής του παγκρέατος διεθνώς. Το 2019 δημοσιεύτηκε από τον Γρηγόρη Τσιώτο σε αμερικανικό επιστημονικό περιοδικό η πρώτη από την Ελλάδα σειρά 24 τέτοιων εγχειρήσεων, που επεκτείνουν πάνω από τρεις φορές την επιβίωση. Πρόσφατα, προχώρησε στην πρώτη στην Ελλάδα αφαίρεση κοιλιακής αρτηρίας που εμπλεκόταν στον όγκο και γι’ αυτό λογιζόταν ως ανεγχείρητη. Για το 2021 ετοιμάζει την δημοσίευση των επόμενων 30 περιστατικών μετατροπής του ανεγχείρητου σε εγχειρήσιμο με αφαίρεση της εμπλεκόμενης πυλαίας φλέβας.
Η ευθύνη που αισθάνεται απέναντι στους ασθενείς του είναι βαρύτατη και εργάζεται χωρίς δισταγμό όσες ώρες χρειάζεται για τις ανάγκες τους. Έρχονται σε εκείνον, αφού πρώτα έχουν επισκεφθεί πολλούς άλλους, οι οποίοι τους λένε ότι ο όγκος τους είναι ανεγχείρητος. Τους αντιμετωπίζει πάντα με αίσθημα καθήκοντος, σεβασμό και ρεαλισμό.
Επισημαίνει ευθέως ότι «Δεν μετατρέπονται όλοι οι όγκοι σε εγχειρήσιμους, παρά μόνο το ένα τρίτο. Σε όλες τις περιπτώσεις χρειάζεται πρώτα χημειοθεραπεία και μετά συνεχής στενή παρακολούθηση. Στατιστικά, η επιβίωση κατά μέσον όρο σε ανεγχείρητο καρκίνο παγκρέατος αγγίζει τους 8-10 μήνες. Εάν ο όγκος αφαιρεθεί, ο προσδόκιμος μέσος όρος τριπλασιάζεται ή τετραπλασιάζεται. Έχουμε κάποιους ασθενείς που ζουν 4, 5, 6, ή και 7 χρόνια μετά την εγχείρηση. Αυτό δεν θα ήταν δυνατόν, εάν ο όγκος δεν είχε αφαιρεθεί».
Ο τεχνολογικός εξοπλισμός στον χώρο του είναι επαρκέστατος και εφάμιλλος των μεγάλων αμερικανικών νοσοκομείων. Ο ίδιος, βέβαια, θεωρεί ότι η τεχνολογία είναι μόνο ένα εργαλείο. Για να αξιοποιηθεί σωστά, χρειάζεται να βρεθεί στα σωστά χέρια. «Απαιτείται να ξέρεις τι κάνεις, πότε το κάνεις και με ποια στρατηγική, πώς προετοιμάζεις ογκολογικά τον ασθενή και ποιας έκτασης ριζικότητα είναι επιβεβλημένη για μακροπρόθεσμη επιβίωση.
Για παράδειγμα, η πραγματοποίηση μιας ογκολογικής εγχείρησης ρομποτικά, αλλά χωρίς τον απαραίτητο λεμφαδενικό καθαρισμό, μπορεί να αποβεί καταστροφική. Αυτό έχει κρίσιμη σημασία και στην market - driven εποχή μας έχει φέρει στην ιατρική κάποιες επιπλοκές. Στην Αμερική γίνεται μεγάλη προσπάθεια να επανευρεθεί η ισορροπία». Η χειρουργική ομάδα του Γρηγόρη Τσιώτου αποτελείται από ειδήμονες που δεν έχουν απλώς αποκτήσει ειδικότητα στις Ηνωμένες Πολιτείας, αλλά έχουν εργαστεί εκεί. Στην ευρύτερη ομάδα υπάρχει Αγγειοχειρουργός, Γαστρεντερολόγος, Ογκολόγος και Επεμβατικός Ακτινολόγο.
Ο Γρηγόρης Τσιώτος συνεχίζει την πορεία του σημειώνοντας διαρκώς νέα επιτεύγματα. Τα λόγια ενός μέντορά του στην Mayo Clinic «Όταν κάνεις αυτό που σου αρέσει, παύεις πλέον να δουλεύεις» έχουν βρει πλήρη εφαρμογή στη ζωή του.
