Ο καρκίνος θυρεοειδούς είναι η συνηθέστερη μορφή καρκίνου των ενδοκρινών αδένων. Η συχνότητά του παρουσιάζει σταδιακή αύξηση στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, πράγμα που οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων (ευκολότερη διάγνωση, επίδραση ακτινοβολίας κλπ.).
Ο όρος «καρκίνος θυρεοειδούς» περιλαμβάνει μία ετερογενή ομάδα κακοήθων νεοπλασμάτων, που έχουν διαφορετική βιολογική συμπεριφορά, διαφορετική εξέλιξη και πρόγνωση και διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση.
Ο συχνότερος καρκίνος θυρεοειδούς είναι ο θηλώδης, που αντιστοιχεί στο 85 % του συνόλου των καρκίνων θυρεοειδούς. Έχει γενικά καλή (όχι επιθετική) βιολογική συμπεριφορά, παρά ταύτα χαρακτηρίζεται από αυξημένη συχνότητα μεταστάσεων στους λεμφαδένες του τραχήλου. Οι μεταστάσεις σε μακρινά όργανα είναι αρκετά σπάνιες. Ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στη θεραπευτική αγωγή και για το λόγο αυτό θεωρείται σαν ένας καρκίνος που μπορεί «να νικηθεί».
Παρά ταύτα, υπάρχουν αρκετές προϋποθέσεις για να επιτευχθεί η ίαση του ασθενούς, που αναλύονται στη συνέχεια:
Έγκαιρη διάγνωση
Σε κάθε μορφή καρκίνου (και στον καρκίνο θυρεοειδούς), η έγκαιρη διάγνωση συνοδεύεται πάντα από καλύτερη πρόγνωση (εξέλιξη) της νόσου και από μεγαλύτερη πιθανότητα ανταπόκρισης στη θεραπεία και ίασης του ασθενούς. Όταν ο καρκίνος θυρεοειδούς έχει δώσει μεταστάσεις σε μακρινά όργανα η πρόγνωση επιδεινώνεται. Η παρουσία μεταστάσεων στους λεμφαδένες του τραχήλου συνήθως δεν απειλεί τη ζωή του ασθενούς, συνοδεύεται όμως από μεγαλύτερη πιθανότητα επανεμφάνισης (υποτροπής) της νόσου στον τράχηλο.
Σωστή προεγχειρητική σταδιοποίηση και επιλογή της σωστής επέμβασης
Η θεραπεία του καρκίνου θυρεοειδούς δεν είναι ίδια για όλους τους ασθενείς. Σε άλλους αρκεί η απλή αφαίρεση του θυρεοειδούς, σε άλλους θα πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα συναφαίρεση των λεμφαδένων του τραχήλου (ο λεγόμενος λεμφαδενικός καθαρισμός), ενώ όταν υπάρχου μακρινές μεταστάσεις η θεραπεία διαφοροποιείται σημαντικά ανάλογα με τα ιδιαίτερα ευρήματα του κάθε ασθενούς.
Για τη σωστή επιλογή επομένως της σωστής θεραπευτικής τακτικής έχει σημασία η σωστή σταδιοποίηση του καρκίνου θυρεοειδούς, ο προσδιορισμός δηλαδή της έκτασης διασποράς της νόσου. Είναι ο καρκίνος περιορισμένος μέσα στο θυρεοειδής; Υπάρχουν μεταστάσεις στους λεμφαδένες του τραχήλου; Υπάρχουν μεταστάσεις σε μακρινά όργανα;
Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά μπορεί σήμερα να δοθούν με τον λεπτομερή, αξιόπιστο και στοχευμένο προεγχειρητικό έλεγχο. Τα αποτελέσματα της σταδιοποίησης του καρκίνου θυρεοειδούς θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τον χειρουργό ώστε να επιλεγεί η βέλτιστη θεραπευτική αντιμετώπιση για τον κάθε συγκεκριμένο ασθενή, ανάλογα με τα ιδιαίτερα ευρήματα στον ασθενή αυτόν (εξατομίκευση θεραπείας).
Ασφαλής και ριζική εκτέλεση της επέμβασης
Αφού επιλεγεί η σωστή μέθοδος χειρουργικής αντιμετώπισης, το επόμενο βήμα είναι η ασφαλής και ριζική εκτέλεση της χειρουργικής επέμβασης. Μιλώντας για «ασφαλή εκτέλεση της επέμβασης’ εννοούμε την αποφυγή – στον μέγιστο δυνατό βαθμό – της εμφάνισης επιπλοκών. Ο όρος «ριζικότητα της επέμβασης» αναφέρεται στην πλήρη εκρίζωση της νόσου (καρκίνου), χωρίς να παραμείνει υπολειμματική νόσος στον ασθενή.
Η μη ριζική επέμβαση, η επέμβαση δηλαδή που δεν επιτυγχάνει την πλήρη εκρίζωση της νόσου, εκθέτει τον ασθενή στην βέβαια εμφάνιση προβλημάτων μετεγχειρητικά, καθώς είναι πολύ πιθανό η υπολειμματική νόσος να χρειαστεί περαιτέρω θεραπευτικούς χειρισμούς.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι η αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο θυρεοειδούς θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο και έμπειρο χειρουργό θυρεοειδούς που είναι σε θέση να καλύψει τις παραπάνω βασικές προϋποθέσεις για την ίαση των ασθενών από τη νόσο.
* Ο Γεώργιος Σακοράφας, MD, PhD είναι Χειρουργός θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών, Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Συντονιστής Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ: ΕΥΓΕΝΙΔΕΙΟ – ΙΑΤΡΙΚΟ ΨΥΧΙΚΟΥ - ΜΗΤΕΡΑ
