Επάξιος συνεχιστής της οικογενειακής επιχείρησης, ο Βασίλης Κάτσος επένδυσε με τον καλύτερο τρόπο το μεράκι του, δημιουργώντας σήμερα έναν από τους μεγαλύτερους ελληνικούς ομίλους έρευνας και ανάπτυξης φαρμάκων. Έχοντας ως επίκεντρο την καινοτομία, κατάφερε να ενσαρκώσει τα όνειρα του πατέρα του για μία δυναμική εταιρεία με ηχηρό όνομα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Την εταιρεία ίδρυσε ο πατέρας του, Νικόλαος Κάτσος, ο οποίος διατηρούσε φαρμακείο στη γωνία Πατησίων και Δεριγνύ. Όμως το μικρό αθηναϊκό φαρμακείο δεν χωρούσε τις μεγάλες προσδοκίες του, καθώς το μικρόβιο της δημιουργίας και της επιχειρηματικότητας τριβέλιζε για καιρό το μυαλό του. Όραμα του Νικόλαου Κάτσου ήταν η δημιουργία μίας βιομηχανίας φαρμάκων.
Πράγματι, το 1969 ίδρυσε την εταιρεία Pharmathen με έδρα τη Χαλκοκονδύλη, ενώ μετά από λίγα χρόνια μεταφέρθηκε στην οδό Μενάνδρου. Βασική δραστηριότητα της νεοϊδρυθείσας εταιρείας ήταν η διάθεση φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων. Το 1972 ήταν μία χρονιά σταθμός για την εταιρεία, καθώς κατασκευάστηκε η ιδιόκτητη βιομηχανική μονάδα στην Παλλήνη Αττικής.
Τότε ξεκίνησαν και τα πρώτα σημαντικά βήματά της στον τομέα της έρευνας, πράγμα καινοφανές για τα ελληνικά δεδομένα, αφού η έρευνα στον τομέα των φαρμάκων, αν όχι σε μηδενικό, βρισκόταν σε εμβρυϊκό στάδιο. Όμως η πραγματική ανάπτυξη ήρθε τη δεκαετία του ̒ 90, όταν τα ηνία της επιχείρησης ανέλαβε ξαφνικά το «νέο αίμα».
Μετά τον θάνατο του Νικόλαου Κάτσου το 1993, εντάχθηκαν στην εταιρεία τα παιδιά του, Βασίλης και Ελένη. Αν και σε μικρή ηλικία, είχαν όλα τα φόντα να δημιουργήσουν τη Pharmathen του μέλλοντος. Όπως και έκαναν. Ο Βασίλης Κάτσος, απόφοιτος της Φαρμακευτικής Σχολής Αθηνών, είχε ήδη αποφασίσει να ακολουθήσει τον δρόμο του πατέρα του. Όμως ποτέ δεν φαντάστηκε ότι θα το έκανε τόσο σύντομα. «Όταν αναλάβαμε τη διοίκηση της εταιρείας, οι πρώτες ημέρες ήταν πραγματικά αρκετά δύσκολες. Εμείς δεν διαδεχτήκαμε μία διοίκηση, αλλά την κληρονομήσαμε μετά τον αναπάντεχο θάνατο του πατέρα μας. Την επόμενη μέρα της απώλειας του πατέρα μας θυμάμαι έντονα τα βλέμματα των 35 τότε εργαζομένων, που περίμεναν και αυτοί να δουν την εξέλιξη της εταιρείας. Θυμάμαι την ανασφάλεια αλλά και την αίσθηση ευθύνης που ένιωθα, όπως επίσης το ότι ήμουν αποφασισμένος να παλέψω με όλες μου τις δυνάμεις ώστε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες και να μπούμε σε τροχιά ανάπτυξης. Μπαίνοντας κατευθείαν στα βαθιά και με τη βοήθεια των ανθρώπων μας, θυμάμαι πως ξεπεράσαμε σιγά-σιγά το πρώτο σοκ και αρχίσαμε να ονειρευόμαστε τη Pharmathen του μέλλοντος. Το όνειρο το κάναμε πραγματικότητα. Δημιουργήσαμε μια ερευνοκεντρική εταιρεία με πολυεθνική δραστηριότητα», εξομολογείται ο Βασίλης Κάτσος.
Η πρωτοφανής ανάπτυξη
Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε την ηγεσία της εταιρείας μαζί με την αδερφή του, δεν φοβήθηκε να υψώσει τον πήχη και να προβεί σε έναν επιχειρηματικό αναπροσδιορισμό, για λόγους ανάπτυξης. «Από τις πρώτες δύσκολες στιγμές που αναλάβαμε την ηγεσία της επιχείρησης καταλάβαμε πόσο σημαντική ήταν η συμβολή των εργαζομένων μας στην λειτουργία της εταιρείας. Έτσι επιλέξαμε ένα αποκεντρωμένο μοντέλο διοίκησης, μακριά από παραδοσιακές πρακτικές όπου ο επιχειρηματίας είναι πανταχού παρόν, κατακλύζοντας το εταιρικό οργανόγραμμα. Επιπλέον, αντιληφθήκαμε από πολύ νωρίς ότι μία επιχείρηση η οποία παράγει μόνο χρήμα, σύντομα θα καταλήξει να είναι μια φτωχή εταιρεία. Για εμάς στη Pharmathen, τη βάση για την ανάπτυξή μας αποτέλεσε το τρίπτυχο έρευνα, καινοτομία και διεθνή δίκτυα».
Έχοντας την οξυδέρκεια να βλέπει τις αναδυόμενες ευκαιρίες και να επιλέγει τους ιδανικούς συνεργάτες, έγινε ο άνθρωπος που οδήγησε την εταιρεία στη νέα εποχή, δίνοντας τον δικό του ορισμό για τον ιδανικό επιχειρηματία. Γι’ αυτόν, ο επιχειρηματίας πρέπει να έχει την ικανότητα να λαμβάνει αποφάσεις και ακόμα περισσότερο να τις υποστηρίζει μετέπειτα. Να έχει την αυτογνωσία να αναλαμβάνει τις ευθύνες του και την πληρότητα να επιμερίζει την επιτυχία και στους γύρω του. Πρέπει να έχει τις «αντένες» του ανοιχτές προκειμένου να αντιλαμβάνεται πλήρως το επιχειρηματικό του πεδίο, να ανακαλύπτει νέους τομείς και να αναπροσαρμόζει τη στρατηγική του σε ενδεχόμενες αλλαγές. Έτσι και αυτός, πληρώντας όλα τα παραπάνω αντιπροσωπεύει τη νέα γενιά των επιχειρηματιών, με όραμα και «τσαγανό». Άλλωστε, όπως ο ίδιος υποστηρίζει: «Το γονίδιο της επιχειρηματικότητας δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμα. Θεωρώ ότι τα στοιχεία που χρειάζονται είναι μέσα στον καθένα μας. Αρκεί να βρεθούμε στο κατάλληλο περιβάλλον με τα κατάλληλα ερεθίσματα, προκειμένου να τα αναδείξουμε. Σαφέστατα όμως η επιχειρηματική πορεία χαλυβδώνει χαρακτήρες και αναδεικνύει ταλέντα. Καλύτερος γίνεται μόνο αυτός που ξέρει ότι δεν είναι τέλειος». Το βέβαιο είναι ότι ο Βασίλης Κάτσος δεν άργησε να δείξει το ταλέντο του…
Στα χρόνια που ακολούθησαν, η Pharmathen εξελίχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες γενόσημων (generics) προϊόντων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, καλύπτοντας όλα τα στάδια ανάπτυξης των φαρμάκων, δίνοντας το προβάδισμα στην έρευνα και την ανάπτυξη. Άλλωστε η ισχυρή τεχνογνωσία που απέκτησε αντικατοπτρίζεται στα 30 διεθνή πατέντα που κατέχει σήμερα.
Εξάγοντας το ελληνικό know how
Αναμφισβήτητα η ηγεσία του Βασίλη Κάτσου αποδείχθηκε κάτι παραπάνω από ικανοποιητική. Ο εύκολος δρόμος δεν ήταν στα ενδιαφέροντά του, ούτε οι συμβατικότητες. Κληρονομώντας το όραμα του πατέρα του κατόρθωσε να κάνει τη Pharmathen μία από τις 250 πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις της χώρας, επενδύοντας διαρκώς στην έρευνα και την ανάπτυξη. Καλύπτοντας τις ανάγκες της εσωτερικής αγοράς με τις τρεις υπερσύγχρονες παραγωγικές μονάδες στην Παλλήνη, στο Πικέρμι και στις Σάπες Ροδόπης, συνεχίζει απερίσπαστος την εξωστρεφή πορεία της εταιρείας, εξάγοντας την ελληνική τεχνογνωσία και φαρμακευτικά προϊόντα σε περισσότερες από 85 χώρες.
Με το βλέμμα στραμμένο στις πέντε ηπείρους, το άνοιγμα στις διεθνείς αγορές δεν άργησε να γίνει, κατορθώνοντας να χτίσει στρατηγικές συνεργασίες με μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες. Παρά τις δυσκολίες και τις «Κασσάνδρες» που προμήνυαν την καταστροφή, ο Βασίλης Κάτσος κατόρθωσε να κάνει τα πρώτα του βήματα στις διεθνείς αγορές, δημιουργώντας δίκτυα διανομής στην Αφρική και την Ασία.
Σήμερα, η εταιρεία έχει δημιουργήσει μία σειρά σκευασμάτων, τα δικαιώματα των οποίων έχουν εκχωρηθεί στις μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες της Ευρώπης, του Καναδά, της Αυστραλίας, της Νοτίου Αφρικής και των ΗΠΑ, ενώ η κατάκτηση του ασιατικού ονείρου βρίσκεται προ των πυλών με την επικείμενη διείσδυση στην ιαπωνική αγορά. Πρόσφατα, στο χαρτοφυλάκιο της διεθνούς επιτυχίας της εταιρείας προστέθηκε και η εξαγορά ενός πρότυπου εργαστηρίου Έρευνας και Ανάπτυξης Δραστικών Πρώτων Υλών (APIs), στην Ινδία. Όσο για το μυστικό της επιτυχίας του στο διεθνές περιβάλλον: «Αυτό που μας κάνει να ξεχωρίζουμε είναι το ότι πουλάμε καινοτομία. Εμείς ποτέ δεν είδαμε την ευκαιρία στο να πουλάμε φθηνό ελληνικό φάρμακο, αφού πιστεύουμε ότι μία αναπτυξιακή στρατηγική που στηρίζεται σε φθηνό προϊόν, όχι μόνο είναι βραχυπρόθεσμη, αλλά και μεγάλο λάθος. Η καινοτομία αποτελεί το «κλειδί» στη διεθνή μας ανάπτυξη».
Ένας ομαδικός παίκτης
Με την πρώτη επαφή καταλαβαίνει κανείς ότι ο Βασίλης Κάτσος αντιπροσωπεύει μία ιδιαίτερα σπάνια ποιότητα ανθρώπου. Ο εγωισμός είναι λέξη άγνωστη για αυτόν, κάτι που γνωρίζουν πολύ καλά οι συνεργάτες του. Δεν φοβάται να κατανείμει αρμοδιότητες αλλά και να δώσει ευκαιρίες σε άλλα άτομα, υιοθετώντας την τακτική της «αποκέντρωσης». Η εμπιστοσύνη είναι μία αξία που τον χαρακτηρίζει σαν άνθρωπο και το βέβαιο είναι ότι μέχρι στιγμής δεν τον έχει προδώσει. Άλλωστε και ο ίδιος δεν διστάζει να το ομολογήσει. «Είμαι ένας άνθρωπος ανοιχτός σε νέες ιδέες και δίκαιος με τους γύρω μου. Γνωρίζω τις προσωπικές μου ατέλειες και δεν φοβάμαι να εμπιστεύομαι ανθρώπους και να μοιράζω πάσες, προκειμένου να ενισχύω την ομαδικότητα», λέει με ειλικρίνεια.
Ενώ το παρόν μοιάζει ιδανικό για την εταιρεία του Βασίλη Κάτσου, το μέλλον φαντάζει ακόμα πιο συναρπαστικό. Οι μελλοντικοί του στόχοι περιλαμβάνουν την περαιτέρω ενίσχυση της εταιρείας με νέα προϊόντα και υπηρεσίες στις αγορές που έχει ήδη παρουσία, αλλά και τον εμπλουτισμό των δραστηριοτήτων της βάση καινοτόμων τεχνολογιών, ανεβάζοντας τον πήχη όλο και πιο ψηλά.
Όσο για τον άνθρωπο Βασίλη Κάτσο, οι ελεύθερες στιγμές που έχει στη διάθεσή του είναι λίγες, γι’ αυτό φροντίζει να τις απολαμβάνει με την οικογένειά του και λίγους καλούς φίλους, χαλαρώνοντας στο εξοχικό του στον Παρνασσό. Δραστήριος και πολυπράγμων, εκτός από την επιχειρηματική του δράση, συμμετέχει ως μέλος σε διάφορους φορείς, όπως είναι η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοποιών, η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας και το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο, περιορίζοντας όλο και περισσότερο τον προσωπικό του χρόνο. Παρόλα αυτά δεν διστάζει να ομολογήσει ότι: «Στην Και αγαπάω και σέβομαι αυτό που κάνω, και στην αγάπη δεν υπάρχει ωράριο. Το να ανέβεις ψηλά είναι το όνειρο του κάθε ανθρώπου».
