Υπάρχουν πολλά είδη λιπαρών. Κάποια από αυτά προσθέτουν γεύση και άρωμα στο φαγητό μας, ενώ άλλα ωφελούν την υγεία μας. Π.χ. βοηθούν τον οργανισμό μας να απορροφήσει τις βιταμίνες A, D, E και K. Για να διατηρήσουμε την καρδιά μας υγιή, πρέπει να ελαττώσουμε τα «κακά» και να τα αντικαταστήσουμε με «καλά» λιπαρά.
«Καλά» λιπαρά χαρακτηρίζονται τα ακόρεστα λιπαρά, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του οργανισμού. Είναι απαραίτητα για τη δόμηση των κυττάρων, το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθούν στον έλεγχο της χοληστερίνης στο αίμα, καθώς και στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Τα ακόρεστα χωρίζονται και αυτά σε δύο κατηγορίες: στα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που υπάρχουν κυρίως στο ελαιόλαδο και στα πολυακόρεστα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, ορισμένα από τα οποία ο οργανισμός μας δεν μπορεί να τα συνθέσει και χρειάζεται να τα πάρει από τις τροφές.
Πλούσια σε ακόρεστα λιπαρά είναι τα ψάρια, οι μαργαρίνες, τα φυτικά έλαια και οι ανάλατοι ξηροί καρποί. Τα λιπαρά ψάρια, όπως σκουμπρί, πέστροφα, σολομός, σαρδέλες, πέρκα, είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά και καλή πηγή βιταμινών Α και D. Προσπαθήστε λοιπόν να τρώτε λιπαρά ψάρια 2 φορές την εβδομάδα.
«Κακά» λιπαρά θεωρούνται τα κορεσμένα λιπαρά οξέα γιατί αυξάνουν τη χοληστερίνη στο αίμα και βλάπτουν τα αγγεία μας. Η προέλευσή τους είναι ζωική και περιέχονται κυρίως σε τρόφιμα όπως το βούτυρο, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα και το κόκκινο κρέας.
Στα κακά λιπαρά περιλαμβάνονται και τα trans λιπαρά. Αυτά παράγονται με τη διαδικασία της υδρογόνωσης και βρίσκονται από τη φύση σε ορισμένα τρόφιμα, όπως το κόκκινο κρέας, το ζωικό βούτυρο, αλλά και σε τρόφιμα, που έχουν υποστεί επεξεργασία (υδρογόνωση, ψήσιμο, τηγάνισμα), όπως αρτοσκευάσματα, γλυκά, τηγανητές πατάτες fast food. Αυτά αυξάνουν τη χοληστερίνη περισσότερο από τα κορεσμένα λιπαρά.
Παλαιότερα, τα trans λιπαρά ήταν συνδεδεμένα με τις μαργαρίνες. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όμως, σταμάτησε να χρησιμοποιείται η υδρογόνωση στην παρασκευή μαργαρινών, οι οποίες πλέον παράγονται με νέες τεχνολογίες και δεν περιέχουν trans λιπαρά.
Εντάξτε τις φυτικές στερόλες στο διαιτολόγιό σας
Οι φυτικές στερόλες είναι φυσικά συστατικά, που βρίσκονται στα λαχανικά, στους ξηρούς καρπούς, τα αποφλοιωμένα δημητριακά και τα φυτικά έλαια, αλλά σε πολύ μικρές ποσότητες. Λόγω της συγγενικής τους μοριακής δομής, οι φυτικές στερόλες παίρνουν τη θέση της χοληστερίνης στα αγγεία, εμποδίζοντας την απορρόφησή της από τον οργανισμό.
Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει τρόφιμα (μαργαρίνες, γιαούρτια κ.ά.), τα οποία είναι εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες σε σημαντικά μεγαλύτερη ποσότητα από αυτή που θα λαμβάνατε από την καθημερινή διατροφή. Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι η χρήση αυτών των τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε μικρή (5-10%) μείωση της χοληστερίνης.
ΠΡΟΣΟΧΗ όμως. Η κατανάλωση τροφίμων, τα οποία είναι εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες, δεν υποκαθιστά τη φαρμακευτική θεραπεία σε άτομα με αυξημένη χοληστερίνη.
