Μια μοναδική συνέντευξη του διακεκριμένου επιχειρηματία
σε ένα προγενέστερο λεύκωμα Success Stories, με αφορμή την υποψηφιότητα του για την προεδρία του ΣΕΒ:
Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, πρώην πρόεδρος της εταιρείας σνακ Chipita International S.A. και νυν διευθύνων σύμβουλος (C.E.O.) της Vivartia S.A., της μεγαλύτερης ελληνικής εταιρείας τροφίμων, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1958. Μεγάλωσε, μαζί με τον αδελφό του, σε μια παραδοσιακή ελληνική οικογένεια. Ο πατέρας του και ο παππούς του διατηρούσαν γαλακτοπωλείο στην κεντρική περιοχή της Νεάπολης (Εξάρχεια) και θυμάται ακόμα τις ιστορίες που του έλεγε ο παππούς του για τους γαλατάδες της εποχής που πρόσθεταν νερό στο γάλα... για να αυξήσουν την ποσότητά του.
Κάθε φορά που τους έπιαναν, τους πήγαιναν στα δικαστήρια και τους καταδίκαζαν. Ωστόσο, καθώς οι δικαστές γνώριζαν το πολύ χρήσιμο επάγγελμά τους, τους άφηναν να κανονίζουν πότε θα κάτσουν στη φυλακή. Οι γαλατάδες, σύμφωνα με τον παππού του Σπύρου, επέλεγαν να εκτίουν την ποινή τους σε περιόδους που οι δουλειές ήταν χαμηλές ή σε διακοπές και συνήθιζαν να συνεργάζονται για να περνούν καλά στη φυλακή. Αφού αποφυλακίζονταν και επέστρεφαν στο σπίτι τους, ένιωθαν σαν να είχαν επιστρέψει από διακοπές!
Στην τρυφερή ηλικία των 16 ετών, αναγκάστηκε να γίνει αρχηγός της οικογένειάς του. Ωστόσο, κατέληξε να γίνει επιχειρηματίας όχι από ανάγκη. Η αγάπη του και η πίστη του σε αυτό που έκανε, τον όπλισαν με τη διορατικότητα να μην πέσει σε μια απλή δουλειά για να βγάζει ψωμί. Για εκείνον, η επιτυχία δεν έχει τέλος.
Ο Σπύρος ήταν μόλις 16 ετών όταν πέθανε ο πατέρας του, και αυτό ήταν το πρώτο μεγάλο πλήγμα στη ζωή του, καθώς αναγκάστηκε σε νεαρή ηλικία να φροντίσει την οικογένειά του, η οποία πλέον εξαρτιόταν οικονομικά από αυτόν. Παρ' όλα αυτά, αυτή ακριβώς η εξέλιξη ήταν και αυτή που οδήγησε τον Σπύρο να ανακαλύψει την επιχειρηματική του κλίση. Ο ίδιος δήλωσε ότι δεν σκέφτηκε ποτέ να κάνει κάτι άλλο στη ζωή του. Το ανήσυχο μυαλό του τον οδηγούσε να σκέφτεται συνεχώς νέες ιδέες και τους κατάλληλους τρόπους για να τις κάνει πραγματικότητα. Ξεκίνησε να εργάζεται στη μικρή επιχείρηση του πατέρα του, η οποία παρήγαγε γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ παράλληλα σπούδαζε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ), απ' όπου και αποφοίτησε. "Πολλοί άνθρωποι στρέφονται στις επιχειρήσεις από ανάγκη, αλλά το θέμα με τις επιχειρήσεις είναι ότι πρέπει κανείς να τις αγαπάει και να πιστεύει σε αυτές", λέει.
Το 1981, ο Σπύρος αποφάσισε να αλλάξει κατεύθυνση και προσλήφθηκε από μια εταιρεία εισαγωγής ζαχαρωδών προϊόντων. Λίγο αργότερα, αφού ο διευθυντής της εταιρείας έφυγε για τη Γερμανία, ο Σπύρος ανέλαβε ηγετικό ρόλο στην εταιρεία. Θεωρεί τα χρόνια που ακολούθησαν ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς είχε την ευκαιρία να αποκτήσει εικόνα για τον τομέα των πωλήσεων.
Τον Οκτώβριο του 1985, ένας φίλος του τον ενημέρωσε για την άρση του μονοπωλίου των σπίρτων στην Ελλάδα και την επικείμενη απελευθέρωση της συγκεκριμένης αγοράς. Λίγους μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1986, ο Σπύρος χρησιμοποίησε τις οικονομίες του για να εισάγει το πρώτο του φορτίο σπίρτων: "Ταξίδεψα στην Ιταλία, αλλά μη γνωρίζοντας καλά τη γλώσσα, παρήγγειλα σπίρτα που μπορούσαν να χτυπηθούν σε όλες τις επιφάνειες. Αυτό αρχικά ήταν καλό για τις πωλήσεις, καθώς τα παιδιά νόμιζαν ότι επρόκειτο για παιχνίδι και τα αγόραζαν για να παίξουν μαζί τους. Έκανα φανταστικές πωλήσεις. Για 8 μήνες, πριν απαγορευτούν τα σπίρτα, είχα καταφέρει να εξοικονομήσω πολλά και είχα κάποιο κεφάλαιο. Οι αρχές έκριναν το προϊόν ως επικίνδυνο και απαγόρευσαν τις εισαγωγές. Είμαι πολύ ευγνώμων γι' αυτό, καθώς θα μπορούσα ακόμα να πουλάω σπίρτα. Έτσι, βρέθηκα με πολλά χρήματα αλλά χωρίς δουλειά".
Όταν έμαθε ότι η Chipita ήταν προς πώληση, ο Σπύρος αποφάσισε να βουτήξει στα βαθιά. Επρόκειτο για μια μικρή βιομηχανία, που κάλυπτε μια επιφάνεια 800 τ.μ., με έδρα το Μοσχάτο. Για να την αγοράσει, ο Σπύρος θα έπρεπε να ξοδέψει όλα του τα χρήματα, και πάλι το ποσό ήταν μικρό. Καθώς θεωρούσε ότι επρόκειτο για μια καλή επιχείρηση, βρήκε έναν συνέταιρο και δανείστηκε επίσης κάποια χρήματα. Δύο χρόνια αργότερα, ο Θεοδωρόπουλος εξαγόρασε το μερίδιο του συνεταίρου του και κατείχε το 100% της επιχείρησης. Τον βοήθησε ο Καψάσκης, ο οποίος του δάνεισε χρήματα χωρίς εγγύηση.
"Η δουλειά ενός επιχειρηματία δεν είναι μια συνηθισμένη δουλειά. Είναι ένας τρόπος ζωής που απαιτεί πίστη. Δεν έχει κανείς σταθερό ωράριο εργασίας. Ένας επιχειρηματίας είναι πάντα έξω για νέα πράγματα. Η πορεία μιας επιχείρησης είναι σαν ένα όμορφο μονοπάτι στη ζωή. Δεν χρειάζεται να πας μέχρι το τέλος, γιατί απλούστατα δεν υπάρχει... Το μόνο που κάνεις είναι να σχεδιάζεις, να σκέφτεσαι, να προχωράς, αλλά χωρίς το άγχος να φτάσεις κάπου συγκεκριμένα. Πρέπει να είσαι πάντα ευχαριστημένος με αυτό που έχεις καταφέρει", είπε ο Σπύρος, εξηγώντας το σκεπτικό του.
Μιλώντας για επιτυχία, ο Θεοδωρόπουλος πιστεύει ότι είναι αποτέλεσμα συνεχών προσπαθειών και συγχρονισμού. "Πιστεύω ότι αν θέλουμε πραγματικά να εξελιχθούμε, τότε πρέπει να παίρνουμε ρίσκα. Δεν υπάρχει κανένα μυστικό, καμία συνταγή για την επιτυχία. Έρχεται μόνο ως αποτέλεσμα καλής γνώσης της αγοράς και προσεκτικά μελετημένων κινήσεων. Υπάρχουν φορές, ξέρετε, που έχουν γίνει σωστές κινήσεις από άγνοια. Θέλω να πω ότι ο παράγοντας τύχη παίζει επίσης ρόλο. Και αυτός δεν πρέπει να υποτιμάται...".
Η γέννηση της Vivartia
Κάποια στιγμή η Chipita έφτασε να είναι μια από τις πιο διεθνοποιημένες εταιρείες στην Ελλάδα, με οκτώ παραγωγικές μονάδες εκτός ελληνικών συνόρων και εξαγωγές σε πολλές χώρες. "Ένα καλό και καινοτόμο προϊόν μπορεί να τα πάει καλά στις ξένες αγορές, αρκεί να έχει ανταγωνιστικές τιμές. Έτσι η Chipita κατάφερε να επεκταθεί στο εξωτερικό", εξηγεί ο κ. Θεοδωρόπουλος. Πράγματι, τα προϊόντα της Chipita γνώρισαν επιτυχία σε πολλές χώρες, όπως η Αίγυπτος, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Πολωνία και η Ρωσία. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και εδώ η συνεργασία με την Pepsico. "Η Pepsico δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 120 χώρες και για εμάς θα ήταν δύσκολο να διεισδύσουμε μόνοι μας σε ορισμένες από τις ξένες αγορές", λέει ο Σπύρος. Η εταιρεία είχε διεθνοποιηθεί τόσο πολύ, που πλέον γινόταν όλο και πιο άσχετη η σύγκριση με άλλες ελληνικές εταιρείες. Ωστόσο, το μέγεθος της Chipita (με πωλήσεις που έφταναν περίπου τα 400 εκατ. ευρώ) ήταν ακόμη πολύ μικρό σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Ήταν καιρός για την Chipita να συγχωνευτεί με μια άλλη εταιρεία...
"Ο κ. Δημήτριος Α. Δασκαλόπουλος (πρόεδρος της Vivartia) και εγώ αποφασίσαμε, κάποια στιγμή, να δημιουργήσουμε την εταιρεία Vivartia Α.Ε.", εξηγεί ο Σπύρος. Η λειτουργία της Vivartia ξεκίνησε από τον Σεπτέμβριο του 2006, με την απορρόφηση των εταιρειών Chipita International Α.Ε., Δέλτα Γαλακτοκομική Α.Ε., Goody's Α.Ε. και Γενική Κατεψυγμένων Τροφίμων - Μπάρμπα Στάθης Α.Ε.. Μετά τη συγχώνευση, η Chipita μετονομάστηκε σε Διεύθυνση Αρτοποιίας & Ζαχαροπλαστικής Vivartia. Η απόφαση αυτή δεν ήταν εύκολη για τον Θεοδωρόπουλο. "Έπρεπε να βάλω στην άκρη το "εγώ" μου, αφού από μεγαλομέτοχος μιας εταιρείας, της Chipita, δέχτηκα να γίνω μέλος μιας μεγαλύτερης εταιρείας, στην οποία όμως δεν θα ήμουν πλέον ο μεγαλομέτοχος", λέει. Παρ' όλα αυτά, ο Σπύρος κατάλαβε ότι, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, είναι οι μεγάλες εταιρείες που επιβιώνουν, εταιρείες που μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια σκηνή. Η Vivartia, με πωλήσεις που φτάνουν σήμερα περίπου το 1 δισ. ευρώ, είναι αρκετά μεγάλη για να ανταγωνιστεί τις ευρωπαϊκές εταιρείες, τουλάχιστον εκείνες μεσαίου μεγέθους. "Επιπλέον", πρόσθεσε ο Σπύρος, "όταν μια εταιρεία είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο, οφείλεις στους μετόχους να εξασφαλίσεις τη συνεχή ανάπτυξη της εταιρείας και να βάλεις στην άκρη τον εγωισμό σου". Η απόφαση του Θεοδωρόπουλου, δηλαδή να σκέφτεται τη συνεχή ευημερία της εταιρείας πριν σκεφτεί τον εαυτό του, θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα και για άλλους Έλληνες επιχειρηματίες.
Ως διευθύνων σύμβουλος της Vivartia, το όραμά του είναι η νέα εταιρεία να γίνει ένας σημαντικός παίκτης στην Ευρώπη και να είναι σε θέση να ανταγωνιστεί με επιτυχία τις μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες.
Με τη Vivartia, ο Σπύρος βρίσκεται και πάλι να ασχολείται με το γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως ακριβώς όταν ξεκίνησε για πρώτη φορά στον επιχειρηματικό τομέα. Όταν τον ρωτάμε πώς αισθάνεται γι' αυτό, λέει: "Σίγουρα υπάρχει μια "ρομαντική νότα" σε αυτό. Ο παππούς μου και ο πατέρας μου ασχολούνταν με το γάλα. Η πρώτη μου δουλειά ήταν στην επιχείρηση γάλακτος. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών ο κλάδος του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων άλλαξε πολύ. Η μικρή επιχείρηση του πατέρα μου δεν μοιάζει σε μεγάλο βαθμό με το τμήμα γαλακτοκομικών προϊόντων της Vivartia. Έτσι, έχω πολλά να μάθω!"
Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος παραδέχεται ότι το αγαπημένο του κομμάτι της επιχείρησης είναι η έρευνα και ανάπτυξη (R&D). Βρίσκει συναρπαστική τη διαδικασία της προσπάθειας εύρεσης νέων, καινοτόμων προϊόντων. Πράγματι, πολλά από τα προϊόντα της Chipita ήταν καινοτόμα. Για παράδειγμα, τα Bake Rolls δεν υπήρχαν πουθενά στον κόσμο πριν τα παράγει η Chipita και την εποχή που επινοήθηκε η ιδέα του "κρουασάν", το προϊόν ήταν εντελώς καινούργιο στην Ελλάδα.
Προσωπική ισορροπία
Με ένα τόσο βαρύ καθημερινό πρόγραμμα, έχει αρκετό χρόνο να αφιερώσει στην οικογένειά του; Ο Σπύρος απαντά: "Είναι αδύνατον να εργάζεσαι όλη μέρα, χωρίς να αφήνεις χρόνο για άλλα πράγματα. Μπορεί να έχω περιορισμένο χρόνο, αλλά δεν παύει να είναι χρόνος που περνάω με την οικογένειά μου. Το να χρησιμοποιώ τη δουλειά ως δικαιολογία είναι μια πρόφαση". Είπε ότι θα ήθελε να δει τα παιδιά του να γίνονται επιχειρηματίες όπως ο ίδιος, αλλά στο τέλος της ημέρας είναι ελεύθερα να κάνουν τις δικές τους επιλογές. Εάν επιλέξουν έναν διαφορετικό δρόμο, θα τα υποστηρίξει σε αυτό.
Ο Σπύρος προσπαθεί επίσης να βρίσκει χρόνο για να αναμειγνύεται με επιχειρηματίες, για αυτό που αποκαλεί χρήσιμες ανταλλαγές. "Με δεδομένο ότι δεν υπάρχει σχολείο για επιχειρηματίες, το επόμενο καλύτερο πράγμα είναι να έρθεις σε άμεση επαφή", εξηγεί.
Ο ίδιος δήλωσε ότι είναι ευχαριστημένος με τα μέχρι τώρα επιτεύγματά του, αλλά πάντα προσπαθεί για βελτίωση. Ομολογεί ότι είναι φιλόδοξος, "αλλά όχι με τον λάθος τρόπο", διευκρινίζει. Η αναγνώριση από συναδέλφους επιχειρηματίες της συνεπούς επιχειρηματικής του πορείας είναι κάτι που τον τιμά και τον γεμίζει με περιεχόμενο.
Ο κ. Θεοδωρόπουλος διετέλεσε αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) και πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών (ΕΕΕΧΑΑ). Επιπλέον, η Λέσχη Επιχειρηματικότητας τον έχει βραβεύσει για την εξωστρέφειά του, ενώ το 2003 έλαβε το βραβείο "Μάνατζερ της Χρονιάς" από την Ελληνική Εταιρεία Διοίκησης Επιχειρήσεων, επιβράβευση για τη δυναμική του παρουσία στην οικονομική ζωή της χώρας.
