Πολλά έχουν γραφτεί για τις πιθανές επιπτώσεις, που έχει ο καφές στην υγεία μας. Οι επιστημονικές έρευνες καταλήγουν συχνά σε αντικρουόμενα συμπεράσματα με συνέπεια να προκαλείται σύγχυση. Ας δούμε λοιπόν τα υπέρ και κατά της κατανάλωσης καφέ.
Επειδή η κατανάλωση καφέ είναι τόσο πολύ μεγάλη σε παγκόσμιο επίπεδο, η καφεΐνη είναι ένα από τα πιο καλά μελετημένα συστατικά στην παραγωγή τροφίμων. Η κοινή συνισταμένη όλων σχεδόν των ερευνών, που έχουν γίνει είναι ότι ένα – δύο φλιτζάνια καφέ την ημέρα κάνουν καλό. Όταν όμως ξεπερνούμε τα 3 φλιτζάνια, η πλάστιγγα γέρνει εναντίον μας.
Τα υπέρ
Η μέτρια κατανάλωση καφέ, δηλαδή, 1-2 φλιτζάνια την ημέρα, έχει βρεθεί ότι προσφέρει τα ακόλουθα ευεργετικά αποτελέσματα:
• Μειώνει κατά 25% τα συμπτώματα του άσθματος γιατί περιέχει μια ουσία την θεοφιλίνη, η οποία χαλαρώνει τους μυς στους βρόγχους.
• Μειώνει κατά 25% την πιθανότητα καρκίνου του παχέος εντέρου γιατί βοηθάει έναντι της δυσκοιλιότητας.
• Μειώνει κατά 45% την πιθανότητα δημιουργίας πέτρα στην χολή και στα νεφρά.
• Μειώνει κατά 80% την πιθανότητα εμφάνισης κίρρωσης του ύπατος.
• Μειώνει την απελευθέρωση της ισταμίνης, με αποτέλεσμα να ανακουφίζει από κάποιες αλλεργίες.
•Λόγω της διεγερτικής του δράσης, μας βοηθά να είμαστε σε εγρήγορση και συγκεντρωμένοι.
• Έρευνα του Πανεπιστημίου του Harvard σε 122.000 νοσοκόμες έδειξε μικρότερα ποσοστά καρκίνου του μαστού στις γυναίκες που κατανάλωναν καφέ.
• Έρευνα, που έγινε σε 8.000 άντρες, έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν καφέ παρουσίαζαν 5 φορές μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν την ασθένεια Parkinson.
• Άλλη έρευνα του Harvard έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν 2-3 ποτήρια καφέ την ημέρα καθημερινά είχαν μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 κατά 30%.
Τα κατά
Στον αντίποδα, όσοι πίνουν πάνω από 3 φλιτζάνια ημερησίως, θέτουν την υγεία τους σε κίνδυνο, διότι η υπερκατανάλωση καφέ έχει βρεθεί ότι:
• Συσχετίζεται με πρόωρο τοκετό, αποβολή, χαμηλού βάρους νεογνά και επιδρά αρνητικά στη γονιμότητα.
• Αυξάνει στο αίμα τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης, της LDL-χοληστερόλης (είναι η λεγόμενη κακή χοληστερόλη) και των τριγλυκεριδίων. Κατά συνέπεια αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακού επεισοδίου (έμφραγμα και εγκεφαλικό). Μάλιστα, η αρνητική αυτή επίδραση αφορά κατά κύριο λόγο το στιγμιαίο καφέ.
• Αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα, εγκεφαλικό ή θρομβώσεις και για έναν ακόμη λόγο. Περιέχει μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Κ, η οποία βοηθάει στην πήξη του αίματος. Μάλιστα, αυτό ισχύει και για τον ντεκαφεϊνέ!
• Αυξάνει τον κίνδυνο για αρθριτικά (κυρίως ο καφές, που δεν φιλτράρεται).
•
Αυξάνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης, διότι ένα μέρος του ασβεστίου αποβάλλεται στα ούρα λόγω του καφέ. Ο κίνδυνος αυτός εξαλείφεται αν καταναλώνουμε καθημερινά και γάλα (ένα-δυο ποτήρια).
• Αυξάνει την αρτηριακή πίεση και μπορεί να προκαλέσει ταχυκαρδίες, αϋπνίες, ανησυχίες και έντονους πονοκεφάλους και ημικρανίες.
• Έρευνα του πανεπιστημίου Αθηνών έδειξε ότι όσοι κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες καφέ παρουσίασαν μεγαλύτερη σκλήρυνση στις αρτηρίες σε σχέση με αυτούς που κατανάλωναν λιγότερο καφέ. Όσοι έχουν λοιπόν προβλήματα υπέρτασης, πρέπει να προσέχουν.
•Αυξάνει την έκκριση των γαστρικών υγρών με αποτέλεσμα να δημιουργεί έντονους πόνους στο στομάχι και προβλήματα πέψης.
Βέβαια, ο καφές δεν έχει την ίδια επίδραση σε όλους τους ανθρώπους. Υπάρχουν άτομα με μεγαλύτερη ευαισθησία στην καφεΐνη, οι οποίοι μπορεί να εμφανίσουν κάποια αρνητική επίδραση και με ένα φλιτζάνι καφέ ην ημέρα. Από την άλλη, υπάρχουν άτομα, που είναι περισσότεροι «ανθεκτικά».
Να σημειωθεί τέλος ότι καφεΐνη δεν έχει μόνο ο καφές και το τσάι. Η καφεΐνη παρασκευάζεται και συνθετικά, για να χρησιμοποιηθεί σαν ενισχυτικό γεύσης σε μερικά προϊόντα τροφίμων, όπως π.χ. στα αναψυκτικά τύπου Cola. Συνεπώς, χρειάζεται προσοχή αν πίνετε 1-2 φλιτζάνια καφέ και 1-2 αναψυκτικά τύπου Cola την ημέρα.
Σύνδρομο Στέρησης
Η απότομη διακοπή του καφέ, σε όσους πίνουν συστηματικά καφέ, μπορεί να επιφέρει συμπτώματα στέρησης όπως αίσθημα κόπωσης, υπνηλία, πονοκέφαλο και εκνευρισμό. Όμως, με ένα φλιτζάνι καφέ τα συμπτώματα εξαφανίζονται αμέσως.
Μάλιστα, έχει παρατηρηθεί ακόμη και σε νεογέννητα των οποίων η μητέρα έπινε μεγάλες ποσότητες καφέ κατά την κύηση, να παρουσιάζουν συμπτώματα στέρησης (εκνευρισμό, κινητικότητα, εμετό), που εξαφανίζονται ύστερα από μερικές ημέρες.
Η στέρηση αρχίζει να εκδηλώνεται συνήθως 12 με 14 ώρες μετά την κατανάλωση του τελευταίου φλιτζανιού. Το στερητικό σύνδρομο υποχωρεί σιγά σιγά για να εξαφανιστεί τελείως μετά από μία εβδομάδα.
Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ποσότητα κατανάλωσης καφέ, για να δημιουργηθεί η εξάρτηση στην καφεΐνη. Ακόμα και ένα φλιτζάνι δυνατού καφέ αρκεί για να προκαλέσει εθισμό άτομα, που έχουν ευαισθησία στην καφεΐνη.
Άρα, η ξαφνική διακοπή της κατανάλωσης καφέ από άτομα που πίνουν αρκετά φλιτζάνια την ημέρα μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους και υπνηλία. Όμως, η μικρή μείωση της κατανάλωσης καφέ δεν έχει βρεθεί να προκαλεί ανάλογα συμπτώματα.
Ξέρετε ότι...
• Ο καφές περιέχει κάλιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο και φθόριο.
• Η καφεΐνη είναι μία φυσική ουσία που βρίσκεται στα φύλλα, στους σπόρους ή στα φρούτα, σε περισσότερα από 60 φυτά!
• Στους καπνιστές η δράση της καφεΐνης είναι λιγότερο έντονη.
• Τα ηλικιωμένα άτομα είναι πιο ευαίσθητα στη δράση της καφεΐνης, ειδικά όσον αφορά στον ύπνο.
• Τα παιδιά δε φαίνεται να είναι πιο ευάλωτα από τους ενηλίκους σε ελαφρές δόσεις καφέ.
• Η λήψη αλκοόλ ή αντισυλληπτικού χαπιού, μειώνει την αποβολή της καφεΐνης από τον οργανισμό.
• Η κατανάλωση καφέ λίγο πριν από τη λήψη αλκοόλ αυξάνει την απορρόφηση του τελευταίου.
• Ο καφές δεν πειράζει το συκώτι, αντίθετα μπορεί να αποτρέψει τη δημιουργία ενός συγκεκριμένου είδους λίθων της χοληδόχου κύστης.
• Ο ντεκαφεϊνέ καφές περιέχει τα ίδια ποσά αντιοξειδωτικών ουσιών με τον κανονικό καφέ.
• Κατά τη γαλουχία η μητέρα δεν πρέπει να πίνει πάνω από 1 φλιτζάνι την ημέρα και καλύτερα αυτό να γίνεται αμέσως ύστερα από το θηλασμό.
• Πολύ υψηλές ποσότητες καφέ, δηλαδή 75 φλιτζάνια, προκαλούν δηλητηρίαση, που ονομάζεται καφεϊνισμός και μπορεί να οδηγήσει σε θανατηφόρο κώμα.
Είδη ροφημάτων και περιεκτικότητα σε καφεΐνη:
Διπλός espresso
45-100 mg
Φίλτρου
60-120 mg
Στιγμιαίος
100-150 mg
Ντεκαφεϊνέ
1-5 mg
Τσάι (1 κούπα)
40 mg
Παγωμένο τσάι
70 mg
Cola (330ml)
38-45 mg
Σοκολάτα ρόφημα (1 κούπα)
4 mg
Σοκολατούχο γάλα
5 mg
