12€ εκατ., σε δράσεις και πρωτοβουλίες που διευκόλυναν την επικοινωνία και την ψυχαγωγία, υποστήριξαν την απασχόληση και την εκπαίδευση, παρείχαν ψηφιοποιηµένες λύσεις για το κράτος και στήριξαν ευάλωτες κοινωνικές οµάδες, κατά τη διάρκεια της κρίσης που δηµιούργησε ο COVID-19.
Σηµατοδοτώντας τη µεταµνηµονιακή εποχή για τις ελληνικές επιχειρήσεις, ο Όµιλος ΟΤΕ προχώρησε το 2019 στην έκδοση οµολόγου για την άντληση 500 εκατ. ευρώ από τις διεθνείς αγορές, πετυχαίνοντας ετήσιο επιτόκιο 0,875%, το χαµηλότερο στην ιστορία του. Το Μάιο του 2021 εξέδωσε 2 νέα οµόλογα, ένα ύψους 150 εκατ. ευρώ και ένα 200 εκατ. ευρώ.
Ο μετασχηματισμός του ΟΤΕ, ο οποίος έγινε case study στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Harvard, ώστε να διδάσκεται ως παράδειγμα διοίκησης σε δυσμενή οικονομικά περιβάλλοντα
Μάλιστα, το πρώτο οµόλογο έχει αρνητικό επιτόκιο καθώς η ετήσια απόδοση του διαµορφώθηκε σε -0,237%. Στην πιο πρόσφατη έκθεσή της, η Citi αναφέρει: «ο ΟΤΕ παραµένει η εταιρεία τηλεπικοινωνιών της ΕΕ µε το καλύτερο προφίλ, ιδίως σε ένα περιβάλλον υψηλότερων αποδόσεων οµολόγων, δεδοµένης της χαµηλής µόχλευσης, των υψηλών και αυξανόµενων επιδόσεων και της τιµολογιακής δύναµης που προσφέρει η αγορά.».
Ο δρόµος που ακολούθησε ο Όµιλος ΟΤΕ για να φτάσει σε αυτό το σηµείο, δεν ήταν εύκολος. Έχοντας κληρονοµήσει βαριές δοµές και διαδικασίες λειτουργούσε µε πολύ υψηλό κόστος, µε αποτέλεσµα να µην είναι ανταγωνιστικός στο νέο περιβάλλον της απελευθερωµένης αγοράς. Έπρεπε συνεπώς να αλλάξει ριζικά, να µετασχηµατιστεί από ένα πρώην κρατικό µονοπώλιο σε µια σύγχρονη και ανταγωνιστική εταιρεία και µάλιστα εν µέσω µιας σοβαρής οικονοµικής και κοινωνικής κρίσης και ενός ασταθούς γεωπολιτικού περιβάλλοντος.
Το 2011 το όραµα της εταιρείας επαναπροσδιορίστηκε, θέτοντας πολύ συγκεκριµένες προτεραιότητες. Ο ΟΤΕ έπρεπε να εκσυγχρονιστεί, να γίνει πιο αποτελεσµατικός και να αποκτήσει πελατοκεντρική φιλοσοφία ενισχύοντας παράλληλα την τεχνολογική του υπεροχή.
Αυτές οι προτεραιότητες, σε συνδυασµό µε τις αρχές της βιώσιµης ανάπτυξης, αποτέλεσαν τη βάση ενός πολυεπίπεδου στρατηγικού προγράµµατος µετασχηµατισµού, που έφερε την υπογραφή του Μιχάλη Τσαµάζ και της οµάδας του. Ο µετασχηµατισµός αυτός περιλάµβανε ένα συνεκτικό σύνολο συγκεκριµένων δράσεων, που εκτείνονταν σε όλο το φάσµα λειτουργίας της εταιρείας.
Το πρώτο ορόσηµο ήταν η διασφάλιση της βιωσιµότητας, µέσα από τη ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων, που δεν αποτελούσαν µέρος της µακροπρόθεσµης στρατηγικής. Παράλληλα, εφαρµόστηκε ένα πρόγραµµα εξορθολογισµού του κόστους προσωπικού, µε κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο (σχήµατα εθελουσίας εξόδου συνολικού κόστους άνω του €1 δισ. για την περίοδο 2010-2020, χωρίς την επιβάρυνση των ασφαλιστικών ταµείων).
Το δεύτερο επίτευγµα ήταν η αξιοποίηση της δικτυακής υπεροχής του Οµίλου. Επενδύοντας εντατικά σε δίκτυα νέας γενιάς, ακόµα και µέσα στην κρίση, ο Όµιλος ΟΤΕ ενίσχυσε την ποιότητα των υπηρεσιών του για να παραµείνει µπροστά από τον ανταγωνισµό.
Παράλληλα, επιτεύχθηκε µείωση των τιµών των προϊόντων µε αποτέλεσµα ο ΟΤΕ να γίνει πιο ανταγωνιστικός. Θέτοντας την άριστη εµπειρία του πελάτη ως κεντρική προτεραιότητα, τα καταστήµατα εκσυγχρονίστηκαν και βελτιώθηκε η εξυπηρέτηση σε όλα τα κανάλια επαφής µε τους πελάτες, µε προτεραιότητα στην βελτίωση των τεχνικών εργασιών του πεδίου. Αξιοποιήθηκαν οι επενδύσεις σε δίκτυα νέας γενιάς και λανσαρίστηκαν νέες υπηρεσίες για γρήγορο Internet µέσω οπτικών ινών (FTTC, FTTH). Μάλιστα στο τέλος του 2020, η COSMOTE έβαλε τη χώρα µας στην εποχή του 5G.
O Όμιλος OTE αξιοποιεί την τεχνολογία πλέον για να λανσάρει νέους προσωποποιημένους τρόπους επικοινωνίας με τον πελάτη και να απλοποιήσει τις διαδικασίες σε όλες τις επαφές μαζί του.
Ο Όµιλος ΟΤΕ δραστηριοποιήθηκε σε νέες αγορές (συνδροµητική τηλεόραση, έργα ICT κ.λπ.). Τέλος, προχώρησε η λειτουργική ενοποίηση της οργάνωσης Σταθερής και Κινητής και καθιερώθηκε η COSMOTE ως ενιαίο brand για όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του Οµίλου.
«Υπάρχουν δύο τρόποι αντίδρασης στην κρίση: Απογοητεύεσαι, πανικοβάλλεσαι, γίνεσαι εσωστρεφής και ελπίζεις για το καλύτερο, ή διατηρείς την ψυχραιµία σου, αντιµετωπίζεις την κρίση ως ευκαιρία, σχεδιάζεις συγκεκριµένη στρατηγική και πιάνεις δουλειά. Στην εταιρεία µας, ακολουθήσαµε τη δεύτερη οδό, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Τα αποτελέσµατα µας αντάµειψαν», αναφέρει ο ίδιος ο Μιχάλης Τσαµάζ για το µετασχηµατισµό του ΟΤΕ, ο οποίος έγινε case study στη Σχολή ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστηµίου Harvard, ώστε να διδάσκεται εκεί αλλά και σε άλλα πανεπιστήµια ανά τον κόσµο, ως παράδειγµα διοίκησης σε δυσµενή οικονοµικά περιβάλλοντα.
Ο επιτυχηµένος µετασχηµατισµός αποτέλεσε αφορµή ώστε το Πανεπιστήµιο New Brunswick, στο οποίο σπούδασε, να καλέσει τον Μιχάλη Τσαµάζ πίσω στον Καναδά, 35 χρόνια µετά την αποφοίτησή του, για να τον τιµήσει µε ένα ειδικό βραβείο. Παράλληλα, διοργάνωσε διαλέξεις, δίνοντάς του την ευκαιρία να µιλήσει στους φοιτητές και το ακαδηµαϊκό προσωπικό, για τις εµπειρίες του ως manager.
Ο Όμιλος ΟΤΕ της νέας εποχής
Για τον Μιχάλη Τσαµάζ η µεγαλύτερη πρόκληση που φέρνει το µέλλον είναι ο ψηφιακός µετασχηµατισµός: «ο ψηφιακός µετασχηµατισµός είναι µονόδροµος για κράτη κι επιχειρήσεις και αποτελεί τη µεγαλύτερη πρόκληση της εποχής µας. Όσες χώρες δεν συµµετέχουν στην ψηφιακή επανάσταση θα πάψουν να ανήκουν στα αναπτυγµένα κράτη. Όσες επιχειρήσεις ή πολίτες δεν ακολουθήσουν την αλλαγή, θα µείνουν εκτός εποχής». Βλέποντας µπροστά, έχει θέσει, ήδη από το 2016, ένα µεγάλο και φιλόδοξο στόχο: να γίνει ο Όµιλος ΟΤΕ παράδειγµα ψηφιακού µετασχηµατισµού στην Ευρώπη.
Μέσα από ένα στρατηγικό πρόγραµµα 360°, το οποίο δρα ως επιταχυντής πολλών αλλαγών στο εσωτερικό της εταιρείας, ο ΟΤΕ προχωρά ταχύτατα µε το δικό του ψηφιακό µετασχηµατισµό κινούµενος σε τρεις κατευθύνσεις: την εµπειρία του πελάτη, τα δίκτυα και την ίδια την εταιρεία. Πιο συγκεκριµένα, ο Όµιλος αξιοποιεί την τεχνολογία για να λανσάρει νέους προσωποποιηµένους τρόπους επικοινωνίας µε τον πελάτη και να απλοποιήσει τις διαδικασίες σε όλες τις επαφές µαζί του.
Επενδύει εδώ και χρόνια σε δίκτυα νέας γενιάς και σύγχρονες τεχνολογικές υποδοµές, ενώ αξιοποιεί τις δυνατότητες της τεχνολογίας, Artificial Intelligence, Machine Learning και Big Data, µε σκοπό τη βέλτιστη εµπειρία του πελάτη από τις τεχνολογικές του υποδοµές. Παράλληλα, καλλιεργείται στο εργασιακό περιβάλλον η ψηφιακή κουλτούρα, υιοθετώντας ένα νέο µοντέλο λειτουργίας, µε βασική φιλοσοφία την ψηφιοποίηση, τη µείωση της γραφειοκρατίας, την ευελιξία, τη γρήγορη λήψη αποφάσεων και την αυτονοµία του εργαζόµενου.
«Περισσότερο από ποτέ, πρέπει σήµερα να πιστέψουµε στην τεχνολογία και να την αξιοποιήσουµε προς όφελός µας. Να δοκιµάσουµε το καινούργιο. Πρέπει να καταλάβουµε πόσο σηµαντικός είναι ο ψηφιακός µετασχηµατισµός για το αύριο της ελληνικής οικονοµίας και της κοινωνίας, και να τον κάνουµε πράξη», υπογραµµίζει χαρακτηριστικά.
Υπάρχει συνταγή για την επιτυχία;
Πέρα από τις ηγετικές του ικανότητες, ο Μιχάλης Τσαµάζ φηµίζεται και για τη δηµιουργία επιτυχηµένων οµάδων. Το βασικότερο κριτήριο επιλογής συνεργατών για εκείνον είναι η στάση. ∆ηλαδή τον χαρακτήρα που έχει ο καθένας και η αντιµετώπισή του απέναντι στη ζωή. Η αποφασιστικότητα να φτάσει στο στόχο και η εσωτερική ανάγκη να ξεπεράσει τα όριά του. Μάλιστα αυτό το αποτυπώνει µε µια εξίσωση: (Ταλέντο + Εξάσκηση) * Στάση = Πρωταθλητής.
∆ίνει τόση σηµασία στην προσωπικότητα, που όπως λέει: «κάνω την τελική συνέντευξη ανεξαρτήτως της ιεραρχίας για όλες τις σηµαντικές θέσεις. Θέλω να έχω άποψη για τους ανθρώπους που φέρνουµε στην εταιρεία. ∆εν θα τον ελέγξω ως προς τα τυπικά προσόντα, αλλά αν έχω βασική αντίρρηση ως προς την προσωπικότητα, τότε θα βάλω βέτο». Μάλιστα ο Μιχάλης Τσαµάζ δεν διστάζει να κάνει κάτι που ελάχιστοι θα είχαν το θάρρος να τολµήσουν.
Επιλέγει ανθρώπους που πιστεύει ότι έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν και να γίνουν καλύτεροι από εκείνον: «έχω φτάσει στο σηµείο να λέω στους νέους managers και τους συνεργάτες µου να µη φοβούνται να προσλαµβάνουν ανθρώπους καλύτερους από αυτούς. Εάν δεν έχεις πραγµατικά αυτό το κόµπλεξ, τότε λες: «Αυτός είναι καλύτερος από µένα; Θα µπορούσε να µου πάρει τη θέση; Θα µπορούσε να πάει και πιο ψηλά από µένα; Ναι, θα µπορούσε. Τότε πρόσλαβέ τον».
