Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι τέσσερις μικροί αδένες, μεγέθους φακής, που βρίσκονται πίσω από τον κάθε λοβό του θυρεοειδούς, δύο δεξιά και δύο αριστερά. Παρά το μικρό τους μέγεθος, έχουν μεγάλη σημασία για την ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου μέσω της παραγωγής μιας ορμόνης που λέγεται παραθορμόνη.
Το αδένωμα παραθυρεοειδούς χαρακτηρίζεται από διόγκωση ενός παραθυρεοειδούς, καλοήθους αιτιολογίας, και από την αυξημένη του λειτουργική δραστηριότητα, αυξημένη δηλαδή παραγωγή παραθορμόνης.
Το αδένωμα παραθυρεοειδούς είναι η συνηθέστερη αιτία υπερπαραθυρεοειδισμού καθώς ευθύνεται για το 85 % των περιπτώσεων. Σπανιότερες αιτίες είναι η υπερπλασία των παραθυρεοειδών, το διπλό αδένωμα παραθυρεοειδών και εξαιρετικά σπάνια ο καρκίνος παραθυρεοειδών.
Η αυξημένη παραγωγή παραθορμόνης έχει σαν αποτέλεσμα την κινητοποίηση του ασβεστίου από τα οστά και την έξοδό του στο αίμα, από όπου αποβάλλεται στη συνέχεια με τα ούρα σε αυξημένες συγκεντρώσεις.
Χαρακτηριστικός είναι εν προκειμένω ο συνδυασμός υπερπαραθορμοναιμίας (αυξημένων δηλαδή επιπέδων παραθορμόνης) και υπερασβεστιαιμίας (αυξημένων επιπέδων ασβεστίου). Ο συνδυασμός αυτός χαρακτηρίζει τον υπερπαραθυρεοειδισμό.
Το αδένωμα παραθυρεοειδούς είναι η συνηθέστερη αιτία υπερπαραθυρεοειδισμού καθώς ευθύνεται για το 85 % των περιπτώσεων. Σπανιότερες αιτίες είναι η υπερπλασία των παραθυρεοειδών (στην τυπική περίπτωση πάσχουν και οι 4 παραθυρεοειδείς), το διπλό αδένωμα παραθυρεοειδών και εξαιρετικά σπάνια ο καρκίνος παραθυρεοειδών.
Στον υπερπαραθυρεοειδισμό προσβάλλονται δύο βασικά όργανα – στόχοι: τα οστά και οι νεφροί. Τα οστά χάνουν ασβέστιο και εμφανίζεται έτσι οστεοπενία ή οστεοπόρωση. Τα οστά έτσι χάνουν την αντοχή τους και σε παραμελημένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν ακόμη και παθολογικά κατάγματα (δηλαδή κατάγματα ακόμη και με την άσκηση ήπιας δύναμης). Οι νεφροί προσβάλλονται λόγω της αυξημένης συγκέντρωσης του ασβεστίου που αποβάλλεται με τα ούρα, με αποτέλεσμα ενίοτε την καθίζησή του και την δημιουργία λίθων του ουροποιητικού (νεφρολιθίαση).
Πέραν των δύο αυτών βασικών εκδηλώσεων, ο υπερπαραθυρεοειδισμός μπορεί να συνοδεύεται από μία μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων, όπως μυαλγίες, αρθραλγίες, κατάθλιψη, αϋπνία, αδυναμία συγκέντρωσης κλπ.
Η θεραπεία είναι χειρουργική. Η επέμβαση προσφέρει άμεση και οριστική λύση στο πρόβλημα του ασθενούς, με νοσηλεία διάρκειας ελάχιστων ωρών, ήπιο έως ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και άμεση επάνοδο στις συνήθεις δραστηριότητες. Η επέμβαση αφαίρεσης του παραθυρεοειδούς θα πρέπει να γίνεται κατά προτίμηση από εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών ώστε να γίνει με τον βέλτιστο τεχνικά τρόπο και με την μέγιστη δυνατή ασφάλεια
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΚΟΡΑΦΑΣ, MD, PhD Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων-Γενικός Χειρουργός, Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Συντονιστής Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής ΑΓΙΟΥ ΣΑΒΒΑ
http://www.gsakorafas.gr
